همه ما شنیده‌ایم که قالی ایرانی حرف اول را در دنیا می‌زند و بسیاری نام فرش و ایران را تنها در کنار هم به یاد می‌آورند. اما دلیل این موضوع چیست و چه تاریخ و پیشینه‌ای در پشت این صحبت وجود دارد؟ بدون شک تاریخ گواه و چراغ راهنمای ما برای رسیدن به بسیاری از سوال‌ها است. در این خصوص، موزه فرش ایران می‌تواند مکان بسیار جذاب و مناسبی به منظور پیدا کردن دید تاریخی نسبت به فرش و پیشینه آن در کشور ما باشد. در این مطلب اطلاعات بیشتری را در مورد این موزه خاص در کشور ارائه می‌کنیم.
در ابتدا، به تاریخچه و معرفی موزه فرش ایران می‌پردازیم. این موزه به دستور فرح پهلوی در تهران ساخته و در بهمن ماه سال 1356 افتتاح شد. این موزه در بخش شمالی پارک لاله تهران قرار داشته و وسعتی برابر دوازده هزار متر مربع دارد. در ابتدا در سال 1340 اقدامات لازم برای ساخت این بنا صورت گرفت و هدف ابتدایی نیز ساخت گالری فرش بود. اما حدود 15 سال این پروژه به صورت ناتمام باقی ماند و سپس بعد از یک سال و نیم بازسازی به موزه فرش تبدیل شد.
هدف اصلی ساخت موزه فرش ایران، ایجاد فضایی برای تحقیق و بررسی در خصوص پیشینه و تاریخ هنر و صنعت فرش ایرانی بود. در این موزه فرش‌ها و قالی‌های بسیار باارزشی نگهداری می‌شوند که توسط بافندگان مطرح ایرانی بافته شده‌اند. برای ما ایرانی‌ها فرش جایگاه خاص و غیرقابل جایگزینی دارد. این را می‌توان از پا نگذاشتن روی فرش با کفش نیز به خوبی متوجه شد. قالی‌بافی هنر بسیار تخصصی و پیچیده‌ای است که نیاز به دقت و صرف زمان زیادی دارد.
فرش‌های ایرانی هر کدام با طرح و نقشه خود، راوی داستان و حکایتی از بخشی از تاریخ هستند. فرش‌های دستبافت ایرانی به دلیل کیفیت بالا و استفاده از مواد طبیعی، در بسیاری از نقاط جهان طرفداران خاص خود را دارد. اگر دوست دارید به این هنر سنتی ایرانی بیشتر آشنا شوید، موزه فرش ایران بهترین محل برای شما خواهد بود!
بیشتر بخوانید: با نقشه لچک ترنج آشنا شوید
نمای ساختمان موزه فرش ایران، ظاهر بسیار جذاب و خیره‌کننده‌ای دارد؛ ظاهر این ساختمان شما را یاد دار قالی خواهد انداخت. گفتنی است که ساختمان این موزه توسط یکی از بهترین و معروف‌ترین معماران ایرانی، یعنی عبدالعزیز فرمانفرماییان طراحی شده است. از این رو باید این موزه را به عنوان شاهکاری در معماری نیز به شمار آورد. پیوستگی بین نما و داخل ساختمان، موردی است که این موزه را نسبت به بسیاری از موزه‌ها و فضاهای تاریخی دیگر متمایز می‌کند. یکی دیگر از نکات جالب در طراحی و معماری این موزه، ستون‌های آن هستند. این ستون‌ها به شکلی طراحی شده‌اند که در زمان تابش نور خورشید روی ساختمان سایه انداخته و به همین سبب در تابستان از گرم شدن بیش از اندازه آن جلوگیری کنند.
اگر دوست دارید قبل از سر زدن به موزه فرش ایران با بخش‌های مختلف آن آشنا شوید و بدانید چه چیزی انتظار شما را می‌کشد، باید بگوییم که هر بخش از این فضا شما را شگفت‌زده خواهد کرد! از نمای بیرون و معماری خاص آن گرفته تا آثار جذابی که درون موزه به چشم می‌خورند. فضای داخلی دارای مساحت 3400 متر مربع است و همچنین دو سالن نیز برای آن در نظر گرفته شده است. یکی از سالن‌ها برای نمایش فرش‌های باارزش ایرانی در نظر گرفته شده و دیگری محل نمایشگاه‌های مختلف و موقت است. در تالار اصلی، روی دیوار فرش‌های دستبافت فوق‌العاده‌ای قرار دارند که بیانگر آداب و رسوم بخش‌های مختلف کشور هستند.
در مرکز سالن نیز حوضچه کوچکی قرار دارد که به زیبایی‌های آن اضافه می‌کند. همچنین نمایشگاهی نیز در این محل وجود دارد که به نمایش فیلم‌های تخصصی در خصوص بافت فرش و قالی می‌پردازد. در کتابخانه این موزه نیز بیش از 7 هزار جلد کتاب موجود است که منبع بسیار کاملی را در اختیار علاقه‌مندان به این حوزه قرار می‌دهد. کلاس‌های آموزشی، بخش تعمیرات فرش و چایخانه سنتی از دیگر فضاهایی هستند که در این موزه به چشم می‌خورند.
در موزه فرش ایران می‌توانید به صورت مستقیم آثار جذاب و فوق‌العاده‌ای از هنر دست هنرمندان مختلف ایرانی را ببینید. در این موزه همچنین اطلاعات جامعی از انواع فرش ایرانی و نحوه بافت فرش‌ها نیز به دست خواهید آورد. سانگشکو را باید یکی از نفیس‌ترین و قدیمی‌ترین آثاری دانست که در موزه فرش قرار دارد. این فرش میراث مهم به جای مانده از حکومت صفویه است که ارزش بسیار بالایی دارد. فرش شیخ صفی الدین اردبیلی، فرش‌های باغی، هفت تابلو فرش حیوانات و تیپس پولونایز ( فرش لهستانی) از دیگر آثار جذاب و تاریخی موجود هستند که باید از آن‌ها نام برد.
جالب است بدانید فرش لهستانی در قرن هفدهم در شهر اصفهان به دستور شاهزاده لهستانی بافته و سپس به لهستان فرستاده شد. موادی که از آن‌ها برای بافت این فرش استفاده شده شامل الیاف ابریشم، نخ طلا و نقره و... است. تا به حال 300 مدل از این فرش در دنیا شناسایی شده‌اند که هفت مورد از این فرش‌ها به کشور ما برگردانده شده‌اند.
بیشتر بخوانید: با فرش دستبافت نقشه شکارگاه آشنا شوید
دنیای فرش‌ها، به خصوص فرش‌های ایرانی، دنیای پیچیده و پررمز و رازی است. اگر شما هم به فرش‌های ایرانی و تاریخچه آن‌ها علاقه‌مند هستید و می‌خواهید اطلاعات بیشتری را در این زمینه به دست بیاورید، سر زدن به موزه فرش ایران بسیاری از حقایق را برایتان روشن می‌کند. موزه‌ای که از همان نگاه اول شما را مجذوب خود کرده و اجازه پلک زدن را هم نمی‌دهد. نکته قابل توجه این است که هیچدام از فرش های داخل موزه فروشی نیستند و افراد برای خرید فرش ماشینی، باید از فروشگاه های معتبری همچون دکتر فرش، اقدام به خرید فرش مورد نظر خود بکنند.
