آشنایی با نقشه فرش خشتی

آشنایی با نقشه فرش خشتی

دکتر فرش
1402/09/04

ما ایرانی‌ها توجه زیادی به فرش‌ها داریم و آن‌ها را یکی از عناصر اصلی زندگی روزمره خود می‌دانیم. بسیاری از ما حتی دکوراسیون و نحوه چیدمان خانه و محیط کار را مطابق با آن‌ها انجام می‌دهیم و نمی‌توانیم محیط مد نظرمان را بدون فرش و قالی تصور کنیم. فرش، به تاریخ و پیشینه‌مان گره خورده و شاید دلیل اصلی اهمیت آن برایمان نیز همین مورد باشد. خوشبختانه فرش‌های ایرانی تنوع طرح و نقش بسیاری بالایی دارند و از این نظر دست مشتریان برای انتخاب کاملا باز است. یکی از بهترین طرح‌ و نقشه‌های فرش ایرانی که جذابیت‌های مخصوص به خود را دارد، نقشه فرش خشتی است که در این مطلب در مورد ویژگی‌های آن صحبت خواهیم کرد.

منظور از نقشه فرش خشتی چیست؟

نقشه فرش خشتی یکی از طرح‌های قدیمی فرش است که همچنان طرفداران و علاقه‌مندان به خود را دارد. در این نوع فرش طرح‌های مختلفی درون مستطیل‌هایی قرار گرفته‌اند که به هر کدام از این مستطیل‌ها خشت گفته می‌شود. این خشت‌ها به فاصله مشخص و در اندازه‌های یکسان به شکل جذابی در کنار هم قرار می‌گیرند. باید گفت هر خشت در فرش به مانند تابلو و قابی است که طرح و عکسی را به نمایش گذاشته و داستان متفاوتی را بیان می‌کند. فرش‌های خشتی ممکن است بسته به هر کشوری، نقش‌های مختلف و گوناگونی را در خود ببیند.
در گذشته با کمک گل و خاک رس خشت‌هایی را درست کرده و با استفاده از آن‌ها خانه و بناهایی را می‌ساختند.

فرش با نقشه و طرح خشتی نیز در دل خود همین ویژگی را داشته و با خشت‌های متعدد طرح نهایی جذابی را می‌سازند. پیش‌تر، فرش‌های خشتی قدیمی نوعی گلیم بوند که در گذشته مورد استفاده قرار می‌گرفتند و البته اکنون نیز به دلیل قدمت‌شان مورد توجه بسیاری قرار می‌گیرند. اما فرش‌های خشتی جدید در تراکم‌های بالا (تا 3600) با طرح‌های جزئی‌تر در اختیار مشتریان قرار می‌گیرند. یکی از ویژگی‌های قالی‌های خشتی جدید ظرافت و زیبایی خاص آن‌ها است که باعث می‌شود امکان استفاده از آن‌ها در فضاهای مختلفی وجود داشته باشد. شما میتوانید برخی از این نقشه هارا در فرش های ماشینی، در دسته بندی های فرش ماشینی سنتی محتشم و فرش ماشینی اصیل محتشم، مشاهده نمایید.

ویژگی‌های نقشه فرش خشتی

اما فرش با نقشه خشتی چه ویژگی‌هایی دارد؟ این طرح از فرش‌های ایرانی مدل‌های متنوع و جذابی دارد. درون هر کدام از خشت‌ها یا قاب‌ها طرح و نقش متفاوتی وجود دارد. همین عامل باعث تفاوت طرح‌های خشتی با هم می‌شود. خود خشت‌ها نیز ممکن است از نظر منظم یا نامنظم بودن و همچنین نوع طراحی با هم تفاوت داشته باشند. از معروف‌ترین قاب‌های نقشه فرش خشتی باید به قاب قرآنی، بختیاری و اسلیمی اشاره کرد.

همچنین باید اشاره شود که نقش سرو از جمله نقش‌های رایج در این نقشه است. سرو به عنوان نمادی از سرسبزی و جاودانگی به شمار رفته و از سروهای نگاره‌های تخت جمشید الهام گرفته شده است. علاوه بر نقش‌های اصلی، گل و برگ الوان نیز در طرح خشتی بافته می‌شود. در اطراف قاب‌های نیز شاخه و سربندهایی با رنگ زرد مشاهده می‌شود. قاب‌ها و خشت‌های این طرح از عناصر بسیاری تشکیل شده‌ند که از رایج‌ترین آن‌ها باید به گل، سرو، مرغ، شکار، گلدان و... اشاره کرد. هر کدام از این موارد نشانه و نمادی خاص از فرهنگ ایرانی هستند. البته فرش‌های خشتی قدیمی معمولا دارای سنتی و تاریخی هستند؛ اما در فرش‌های خشتی از طرح‌های جدید و مدرن نیز استفاده می‌شود و این امکان استفاده از آن‌ها در دکوراسیون‌های مدرن‌تر را هم فراهم می‌کند.

لازم به ذکر است که معمولا حاشیه اصلی این فرش‌ها با رنگ تیره بافته می‌شود و حاشیه‌های باریک آن نیز دارای طرح‌های برگ و شاخه و گل هستند.

انواع فرش با نقشه خشتی

همانطور که اشاره شد نقشه فرش خشتی در انواع مختلفی در بازار وجود دارد و هر کدام از آن‌ها برای محیط و سلیقه‌های متفاوتی مناسب است. در زیر به برخی از طرح‌های پرطرفدار از این نقشه اشاره می‌شود.

طرح باغ ارم

یکی طرح‌های خشتی معروف، طرح باغ ارم نام دارد. این طرح به دلیل زیبایی خاص خود یکی از پرفروش‌ترین فرش‌های خشتی نیز به شمار می‌رود. این نوع فرش، فرشی بدون حاشیه بوده و در خشت‌های آن گلدان‌های زیبا و پر از گلی دیده می‌شود.

طرح کژال

نوع دیگری از نقشه فرش خشتی، طرح کژال است. از ویژگی‌های این طرح باید به شلوغ بودن آن اشاره کنیم که تمامی بخش‌ها توسط خشت‌ها و قاب‌ها احاطه شده‌‌اند. همچنین در بخش مرکزی فرش نیز ترنج وجود دارد. درون هر خشت یا قاب، دسته‌هایی از گل‌های کوچک و زیبا قرار دارد که به آن نمای بسیار چشم‌نوازی می‌بخشد. به دلیل مشخصاتی که در این طرح دیده می‌شود، بهتر است آن را در محیط‌های خلوت‌تر به کار گرفت.

طرح پیچک

طرح پیچک نیز نوع دیگری از طرح خشتی است که در اطراف قاب‌های خشتی آن، نقش‌های افشان که رنگ‌بندی جذاب و مدرنی دارند به چشم می‌خورد.

 طرح شکارگاه

یکی دیگر از طرح‌هیا شلوغ خشتی، طرح شکارگاه است. البته این نوع بر خلاف مدل کژال، نقش ترنجی در مرکز خود ندارد. این مدل بیشتر در فضای کلاسیک طبقه‌بندی می‌شود و برای دکوراسیون‌های سنتی گزینه مناسب‌تری است.

طرح باغ همایون

طرح باغ همایون 1500 شانه، به دلیل تراکم بالا از نما و جزئیات فوق‌العاده‌ای بهره می‌برد. در این مدل نیز ترنج در مرکز فرش دیده می‌شود و در هر قاب، گلدان‌هایی با ظاهر یکسان وجود دارد.

استفاده از طرح خشتی در دکوراسیون

در انتها به بررسی استفاده از نقشه فرش خشتی در دکوراسیون‌های مختلف می‌پردازیم. باید گفت این نوع یکی از نقشه‌های خاص فرش ایرانی است که ممکن است بسیاری آن را نپسندند. خوشبختانه امروزه بر خلاف گذشته، نقشه خشتی در طرح‌های متنوعی وجود داشته و محدودیتی از نظر استفاده از این فرش برای دکوراسیون‌های سنتی و مدرن وجود ندارد. اما در مجموع، ویژگی مشترک بین فرش‌های خشتی شلوغ بودن آن‌ها است. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود از این فرش‌ها در محیط‌های خلوت‌تر استفاده کنید. همچنین اگر قبل از تهیه مبلمان، به خرید این طرح از فرش‌ها پرداخته‌اید، حتما در انتخاب مبلمان به سراغ طرح‌های خلوت و ساده بروید.

بسیاری استفاده از فرش‌های خشتی را برای محیط آشپزخانه نیز مناسب می‌دانند؛ این به دلیل آن است که طرح خشتی شلوغ‌تر بوده و با توجه به این که فرش در محیط آشپزخانه بیشتر در معرض آلودگی و کثیف شدن قرار دارد، این آلودگی‌ها در چنین طرحی کمتر به چشم آمده و جلب توجه می‌کنند.

جمع‌بندی

فرش‌های ایرانی دنیایی از طرح و نقشه را به سمت مشتریان و علاقه‌مندان فرش باز می‌کنند. در هر نقشه نیز جزئیات بسیاری وجود دارد که گاه به ریشه و تمدن ما برمی‌گردد. اگر از آن دسته از افراد هستید که در زمان انتخاب فرش، طرح و نقشه آن و معنای هر جزئی از آن برایتان اهمیت دارد، باید با انواع فرش‌های ایرانی آشنا شوید که بتوانید خریدی مطابق با سلیقه و روحیات‌تان انجام دهید. نقشه فرش خشتی همواره یکی از طرح‌های پرطرفدار و پرفروش بازار بوده که اکنون در مدل‌های مدرن‌تر نیز در دسترس قرار دارد. شما می‌توانید برای خرید انواع فرش با طرح خشتی یا سایر طرح‌های موجود، از طریق فروشگاه آنلاین فرش دکتر فرش اقدام کرده و محصول مد نظرتان را با قیمتی مناسب و در سریع‌ترین زمان، درب منزل تحویل بگیرید.

 

نظرات کاربران